قدس آنلاین: مقامات مرزبانی افغانستان پس از ۱۷ روز امتناع از پاسخگویی به مکاتبات رسمی مرزبانی ایران در پی یادداشت اعتراضی وزارت امور خارجه به دولت کابل حاضر شد با طرف ایرانی به منظور کشف حقایق در مورد ماجرای مشکوک غرق شدن شماری از مهاجران غیر قانونی این کشور در رودخانه مرزی هریرود دیدار کنند تا موضوع بع صورت مشترک بررسی شود.

این دیدار روز پنجشنبه در حالی انجام گرفت که اطلاعات رسیده به خبرنگار قدس آنلاین حاکیست طرف افغانی بدون ارائه مستندات و ادله محکم و صرفا بر مبنای اظهارات برخی از مهاجران غیر قانونیکه ادعا می کنند در روز حادثه همراه قربانیان بوده‌اند بر لزوم پذیرش این ادعا از طرف ایران اصرار ورزیده و حتی پی از کشف تناقضات و ظهارات متفاوت از طرف شهود ادعایی و ناتوانی در ثبات هیچ یک از ادعاهای مطروحه در بازرسی مشترک از منطقه مورد ادعا حاضر به حل و فصل موضوع و توافق نشده و موضوع را به تصمیم مقامات سیاسی موکول کرده‌اند.

جالب آنکه در یادداشت دولت افغانستان که به تاریخ ۱۳ اردیبهشت ماه برای مقامات ایران در مورد این حادثه ارسال شده، دولت افغانستان نه تنها به کزارشات رسمی مرزبانی و پلیس استناد نکرده که صراحتا از دولت ایران خواسته با توجه به اخبار و گزارشها و تصاویری که در برخی رسانه‌ها منتشر شده، دولت ایران در مورد آنچه در این گزارش غرق شدن تردد کنندگان غیر قانونی ار مرز خوانده شده پاسخ دهد.

در واقع دولت افغانستان خود اذعان دارد که تردد اتباع این کشور از مرز ایران روزانه و به صورت غیر قانونی صورت می‌گیرد که عملا تجاوز مرزی است. طبق مقررات بین‌المللی و به ویژه توافق مرزی میان ایران و افغانستان موسوم به توافق ۱۳۳۵ و بنابر تقسیم بندی مناطق مرزی به سفید، زرد و قرمز، نیروهای مرزبانی حتی اجازه شلیک در مناطق قرمز به متجاوزین مرزی را دارند.

اما رویه جمهوری اسلامی ایران در برخورد با مهاجرین غیر قانونی افغانستانی به دلایل مختلف از جمله درک وضعیت نامناسب مردم افغانستان در نتیجه جنگ و تهدیدات امنیتی و تروریستی، شرایط اقتصادی نامطلوب، قرابت‌های فرهنگی، دینی و قومیتی، رعایت اصول هم‌جواری و همسایگی و دوستی و برادری تاریخی دو ملت، همواره مدارا و میهمان نوازی و همکاری و رافت حداکثری بوده و در چهار دهه گذشته هیچ گاه به خشونت و سخت‌گیری روی نیاورده است.

نبود مستندات حقوقی و گزارش پزشکی قانونی

در ماجرای اخیر هم با وجود مشکوک بودن ماجرا و نبود هیچ ادله‌ای طرف ایرانی تا کنون با خویشتن‌داری و سعه صدر و حوصله، علی رغم برجسته بودن نشانه‌های یک عملیات امنیتی و رسانه‌ای هدایت شده به دلیل اهمیتی که برای دوستی بین ود ملت و دو دولت ایران و افغانستان قائل است در این ماجرا حوصله کرده تا زمان بازگشت منطق و خرد به رفتار دولت کابل مسئله را از انحراف خارج کند.

اکنون اما به نظر می‌رسد دولت افغانستان هنوز تحت تاثیر برخی فشارها و فضا سازی‌ها یا با هدف گرفتن برخی امتیازها با موج رسانه‌ای قلب شده از واقعیت همراهی کرده و نمی‌خواهد یا نمی‌تواند خود را از مسیر این فشار خارج کند.

نکته کلیدی در این ماجرا اینست که ظاهرا بنابر شنیده‌ها طرف افغانستانی حتی در مورد کشته‌ها و اجساد کشف شده اسناد و گزارشهای رسمی پزشکی قانونی نیز در اختیار نداشته است.

این در حالیست که به گفته برخی منابع داخلی افغانستان جنازه‌های مورد ادعا نیز آثار و نشانه‌های غرق شدگی در آب رودخانه را نداشته و در مناطقی یافت شده‌اند که ممکن نیست از سمت ایران وارد آب رودخانه شده باشند چون بنا بر گزارش توپوگرافی منطقه جریان آب و شیب گردش محور رودخانه به نحوی است که اگر شیء یا جسمی از سمت ایران وارد آب شده و حتی تا نیمه رودخانه نیز برود، در صورت غرق شدن باید به ساحل ایران وارد شود. این موضوع را گزارش رسمی مرزبانی منطقه تایباد نیز آنرا تایید می‌کند.

در این شرایط امتناع هیئت کارشناسی افغانستان از پذیرش ادله و مستندات میدانی که بر غیر واقعی بودن این ماجرا صحه می‌گذارد و ترک ایران و موکول کردن ماجرا به تصمیمی‌گیری سطوح سیاسی، اگر چه به دلیل جو سنگین رسانه‌ای و فشار جریانهای سیاسی که خط و ربط آنها چندان هم پوشیده نیست و در براه انداختن تجمعات اعتراضی علیه ایران در ادوار مختلف نقش داشته‌اند شاید تا حدی قابل درک باشد، اما رویکردی است که نشان می دهد طرف افغان نگاه ریشه ای و عزمی برای حل مشکل طولانی مدت وضعیت نابسامان مرز خود با ایران ندارد. شاید از آنرو که در مناطق گسترده ای از افغانستان اکنون طالبان و نیروهای داعش سلطه خود را گسترانده‌اند و دولت مرکزی افغانستان عملا چندان توان و ابزاری برای اداره امور ندارد.

مرزی که طبق آمارها و به گفته رئیس فراکسیون مرزنشینان در مجلس سالانه نزدیک به ۵۰۰ هزار تردد غیر مجازو تجاوز به حریم ارضی ایران از آن صورت می‌گیرد و تمام بار رصد و مراقبت از آن بر دوش مرزبانی ایران افتاده است.

به گفته دکتر جلیل رحیمی جهان آبادی نماینده مردم تربت جام و تایباد در سالهای اخیر اکثر پاسگاه‌های مرزی و مرزبانی‌های افغانستان در مرز با کشورمان به دلیل مشکلات دولت مرکزی از جمله در تامین نیرو و سلاح و نداشتن کنترل بر مناطق و نفوذ طالبان تخله شده و از طرف افغانستان هیچ نظارت و کنترلی بر مرزها وجود ندارد. ین در حالیست که بیشتر این پاسگاه‌ها نیز توسط دولت ایران برای طرف افغانستانی احداث شده بودند.

وی با تاکید بر اینکه دولت افغانستان در این ماجرا در حال فرار به جلو و فرافکنی است، اظهار داشت: مردم افغانستان به لحاظ فرهنگی و قومیتی شاید نزدیکترین ملت و همسایه به ما هستند. در دوره اشغال توسط شوروی سابق و پس از آن دوره طالبان و اشغال توسط آمریکا تا کنون ما همواره پذیرای میلیونها نفر از اتباع افغانستان بوده‌ایم که تا به امروز ادامه دارد.

وی با اشاره به هجمه سنگین رسانه‌ای علیه مرزبانی ایران در ماجرای اخیر و نسبت دادن شکنجه و به آب انداختن مهاجران غیر قانونی، اظهار داشت: عجیب است که چنین ادعایی از سوی مقامات افغانستان نیز مطرح می‌شود اما همزمان همکاری لازم از طرف افغانی هم برای روشن شدن صورت نمی‌گیرد.

وی خاطرنشان کرد در مرز منطقه صالح آباد و مرز شرقی ما در منطقه تربت جام و تایباد روزانه هزاران تردد مرزی صورت می‌گیرد که متاسفانه تعداد بسیار زیادی از آنها به صورت غیر مجاز انجام می‌شود و بنابر آمارها در ۶ ماه گذشته بیش از ۱۷۰ هزار تردد غیر مجاز در این منطقه انجام گرفته که بسیاری از آنها شناسایی و عودت داده شده‌اند و عامل اصلی این مسئله رها شدن مرز از طرف دولت افغانستان است.

وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با وجود همه ملاحظات در مرود کشور و ملت دوست و برادر افغانستان، به حفظ و استمرار امنیت مرزی و امنیت پایدار برای مردم خود اهمیت می‌دهد، گفت: دولت افغانستان مرزهای غربی خود را تخلیه کرده و همه بار امنیت را بر دوش ایران انداخته و حالا در این ماجرا به دنبال امتیاز گرفتن و فرار به جلو است و این موضوع کمک می‌کند به موفقیت جریان‌هایی که با شیطنت به دنبال تیره کردن روابط دو ملت و دو دولت هستند.

جلیل رحیمی افزود: متاسفانه خلا آنسوی مرز هم موجب افزایش قاچاق مواد مخدر و انسان شده  و هم بستر افزایش تحرکات گروه‌های تروریستی همچون طالبان و داعش و گروه‌های تکفیری را فراهم آورده است.

وی تاکید کرد: ما روی امنیت مرزها و مردم‌مان حساسیت داریم اما نیروهای ما هیچ گته رفتاری خلاف شوون انسانی با  افرادی که مجاز ار مرزها عبور کرده اند و یا غیر قانونی به مرزها تجاوز کرده‌اند نداشته‌اندوی این ماجرا را بخشی شیطنت رسانه‌ای و بخشی اطلاعات غلط و نادرست خواند و گفت: در جمهوری اسلامی ایران هیچ رفتار غیر انسانی و غیر اسلامی نه قبول می شود و نه حمایت تصریح کرد: اما اینکه  عده ای بخواهند مرزبانی ما را تخریب کنند و با فضا سازی و دروغ پردازی که رسانه ها و کشورها خارجی پست آن هستند به ما لطمه بزنند ما تحمل نمی‌کنیم.

جلیل رحیمی با بیان اینکه وقتی طرف افغانستانی حاضر به همکاری برای بررسی و حل ماجرا نیست و دسترسی های لازم را برای کارشناسان ما فراهم نمی‌کند باعث این ظن و گمان می‌شود که نمی‌خواهند واقعیت‌ ها روشن شود، گفت: امیدواریم در یک کار مشترک واقعیت ها آشکار و الیته آسیب شناسی شود تا وضعیت مرزها بهبود پیدا کند.

رئیس فراکسیون مرزنشینان با تاکید بر اینکه دولت افغانستان باید مسئولیت خود را در مورد مرزها بپذیرد و کنترل آن سوی مرز را برقرار کند، گفت: ایران توان تامین امنیت مرز به تنهایی را ندارد اما نزدیک به سه سال است که مرزبانی افغانیتان پاسگاه های مرزی را تخلیه کرده و مرزبانی ایران با کمترین امکانات امنیت را برقرار کرده‌اند.

عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس درباره دلیل رفتارعجیب دولت افغانستان در همراهی با این ادعای رسانه‌ای با بیان اینکه نفوذ کشورهای غربی و عربی در افغانستان به ویژه رسانه‌های این کشوربسیار زیاد است. این ماجرا شیطنت‌های بیگانگان است. ما مردم افغانستان را دویت و برادر خود می‌دانیم. در این سالها فراتر از حقوقی که در کنوانسیون های بین المللی دیده شده مهاجران افغانی را چه قانون و چه غیر قانونی امده بودند پذیرا بودیم. در همین ماجرای بیماری کرونا آنها را مثل مردم خودمان دیدیم و اعلام کردیم رایگاه انها را درمان می‌کنیم و کودکان انها را از آموزش رایگاه بهره مند کردیم. حالا کاملا روشن است که عده ای به دنبال تخریب روابط دو کشور هستند.